Kunstmatige intelligentie is in korte tijd overal doorgedrongen. Van slimme chatbots die ons helpen brainstormen tot geavanceerde analyses die bedrijven richting geven: AI maakt ons leven makkelijker en efficiënter. Het gemak is groot, maar de impact blijft vaak onzichtbaar. Achter elke interactie met AI schuilt een verborgen milieubelasting die we zelden zien, laat staan overwegen.
De verleiding van AI in de praktijk
De verborgen kosten van AI
Tussen 2015 en 2023 steeg het energieverbruik van datacenters in Ierland van 5% naar 21% van het totale verbruik, een vijfvoudige toename in slechts acht jaar. Wereldwijd stijgt het energieverbruik van datacenters door de opkomst van AI en digitalisering.
- In Ierland vertegenwoordigen datacenters al 21% van het nationale energieverbruik, een verviervoudiging sinds 2015. De verwachting is dat dit aandeel de komende jaren verder stijgt, wat de druk op het elektriciteitsnet en de klimaatdoelstellingen vergroot.
- In Arizona, waar Google en Microsoft grote datacenters bouwen, is sprake van extreme droogte. Google’s datacenter in Mesa heeft een vergunning voor 5,5 miljoen kubieke meter water per jaar, vergelijkbaar met het verbruik van 23.000 inwoners. Lokale overheden maken zich niets voor niets zorgen over de impact op de watervoorziening.
- De winning van zeldzame aardmetalen, essentieel voor AI-hardware, leidt tot bodemerosie, watervervuiling en verlies van biodiversiteit, vooral in regio’s als Zuid-China en Congo. Dit heeft directe gevolgen voor ecosystemen en lokale gemeenschappen.
- Slechts 20% van het wereldwijde e-waste wordt op een gereguleerde manier gerecycled. Het merendeel belandt op stortplaatsen of verdwijnt vaak in ontwikkelingslanden, waar het milieu en de volksgezondheid worden bedreigd door giftige stoffen als lood en arsenicum.
Waarom deze impact vaak onzichtbaar blijft
Bewustwording als eerste stap
Kies voor duurzame AI-diensten en -providers
Stimuleer transparantie over de milieu-impact van digitale tools
AI als deel van de oplossing
Conclusie
Ja, ook ik ben een AI-gebruiker. Mijn gebruik is de afgelopen tijd flink toegenomen. Waar ik eerst alleen mijn teksten liet nakijken door AI, gebruik ik nu Perplexity en Outlier AI voor vrijwel al mijn zoekopdrachten – Google heb ik zelfs in de ban gedaan. Ik heb zelfs overwogen om mijn vragen niet meer te typen, maar in te spreken.
Ik begrijp dus heel goed dat jij ook AI gebruikt. Maar is het altijd nodig? Is het niet soms fijner om een collega te vragen je tekst na te lezen? Als Google voor jou prima werkt, waarom zoek je dan nu via AI? Vier jaar geleden had je waarschijnlijk nog nooit van AI gehoord, en nu kun je niet meer zonder?
We moeten consuminderen: we wijzen naar koeien vanwege hun uitstoot, maar waarom stellen we geen grenzen aan ons AI-gebruik?
Watergebruik door datacenters in droge regio’s